De Vrijheid Oisterwijk

In het gebied der Tilburgen werd vóór 1212 Oisterwijk gesticht, hertog Hendrik I van Brabant bekrachtigde in 1230 de keuze van de inwoners die voor het recht van Den Bosch kozen. Vanaf toen viel Oisterwijk buiten het landrecht en was een vrijheid met eigen bestuur en rechten.

Oisterwijk ontwikkelde zich op een zandrug ten noorden langs het riviertje de Voorste Stroom (Molenstroom, Holenstroom, Leye, Vuile Stroom) dat uit Heukelom afwatert in oostelijke richting waar het in de buurt van Nemelaar zich verenigt met de Achterste Stroom (Diese, Reusel, Schone Stroom), die als Essche Stroom uitmondt in de Dommel.

Aan de westzijde stond de Petruskerk, in het oosten de gerechtslinde met een kapelletje toegewijd aan Maria, die hier de Vreugderijke werd genoemd en later transformeerde in het raadhuis. Kerkstraat en Hoogstraat aan het Kerkeinde verenigen zich in de Plaatse, de brede straat die nu Dorpsstraat en Lind genoemd wordt aan het Lindeind.

Ten noorden van de langgerekte bebouwing van meer dan een kilometer lag het akkergebied de Schijf en de agrarische gemeenschap Kerkhoven, noordelijk begrensd door de Creyteheide met ten noorden van west naar oost de tot het rechtsgebied behorende dorpen Enschot (parochie), Berkel, Heukelom en Udenhout (onder de parochie Oisterwijk) en Haaren (parochie).

Ten zuiden lagen de Kleine Heide (in de 80-jarige oorlog verkaveld en uitgegeven), en over de Achterste Stroom de Grote Heide, beiden de gemeint van Oisterwijk vormend, waartoe Haaren voor 1/3 gerechtigd was.

Oisterwijk ontstond in het oosten van de Tilburgen, het westen heette aanvankelijk West-Tilburg en heet nog altijd Tilburg.

De burcht van de Tilburgen (Ter Borch) stond dicht bij de samenloop van beide Stromen, maar leefde na het ontstaan van Oisterwijk enkel nog in de herinnering, met als restanten een watermolen en een boerenhoeve (de Waterhoef).

Stichting De Vrijheid Oisterwijk stelt prijs op nog onbekende documentatie en afbeeldingen, waardoor ook het minder bekende van Oisterwijk voor anderen toegankelijk wordt.

Zie voor ANBI gegevens menuoptie Contact